یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان و کاربران صنعت حمل و نقل، چگونگی محاسبه هزینه حمل بار و اطلاع یافتن از عواملی است که در افزایش یا کاهش هزینه‌های حمل و نقل تاثیرگذار هستند. به همین علت ما تصمیم داریم در این مقاله به بررسی این عوامل بپردازیم. پس تا انتها ما با همراه باشد.
شیوه‌های محاسبه نرخ حمل بار
به شکل معمول، 4 روش برای محاسبه و پرداخت نرخ حمل بار وجود دارد:
۴-بر حسب تعداد دفعات توقف در مسیــــــــــــــــر
در میزان محاسبه هر یک از چهار مورد ذکر شده، عوامل مختلفی اثرگذار هستند که در ادامه به شرح مفصل هر یک می‌پردازیم.
1-پرداخت کرایه حمل بار به صورت ساعتی
مدت زمان رسیدن یک بار به مقصد، با توجه به مسافت، متغیر است. برخی از رانندگان از این شاخص برای محاسبه نرخ حمل بار استفاده می‌کنند که البته در مواردی حضور کمک راننده یا نیروهای دیگر جهت بارگیری یا تخلیه بار، می‌تواند بر محاسبه قیمت اثر داشته باشد. یکی از مهم‌ترین مزایای این روش برای مشتریان، امکان تعامل در لحظه جهت کنترل موقعیت بار، است.
2-پرداخت کرایه حمل بار بر حسب میزان مسافت
این روش، بهترین و مناسب‌ترین شیوه پرداخت برای رانندگان است که به رانندگان کامیون، توصیه می‌شود حتما از این روش بهره ببرند. یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی که باید در این روش مدنظر قرار گرفته شود، توجه به میزان ترافیک موجود در مسیر است. همچنین برای اندازه‌گیری و تعیین مسافت طی شده، دو راه وجود دارد که عبارتند از:
- استفاده از نرم‌افزارهای مسیریابی
- نصب دستگاه مسافت‌سنج بر روی وسیله نقلیه
همچنین، مانند مورد قبل، حضور کمک راننده یا سایر نیروها، در تعیین نرخ حمل اثرگذار است.
3-پرداخت کرایه حمل بار در ازای دریافت درصدی از بار حمل شده: معمولا از این روش محاسبه هزینه، برای حمل کالاهای بسیار ارزشمند استفاده می‌کنند. زیرا حفاظت از این نوع کالاها برای راننده، بسیار دشوار است و او می‌تواند در ازای هزینه حمل، درخواست دریافت درصدی از بار را، داشته باشد.
4-پرداخت کرایه حمل بار بر اساس تعداد دفعات توقف در مسیر: در صورتی که بار حمل شده نیازمند تخلیه در چندین مقصد متفاوت باشد، راننده می‌تواند در ازای توقف در هر مکان، کرایه دریافت کند.
همانگونه که توضیح دادیم، بهترین و به‌صرفه‌ترین روش برای رانندگان، دریافت کرایه بر حسب میزان مسافت است که معمولا به آن «هزینه حمل و نقل یک تن بار در هر کیلومتر از مسیر» می‌گویند و اصلی‌ترین معیار برای محاسبه دستمزد رانندگان است.
در ادامه قصد داریم به معرفی مهم‌ترین شاخص‌ها در روند بررسی هزینه حمل و نقل بپردازیم.
عوامل اثرگذار در تعیین هزینه حمل بار
- تناژ بار
یا همان وزن بار بر حسب تن. وزن بار، نخستین عامل اثرگذار در تعیین نرخ حمل می‌باشد. یکی از مهم‌ترین دلایل این مسئله این است که وزن بالا نیازمند سوخت بیشتری است و موجب افزایش استهلاک خودرو می‌شود.
- مسافت حمل بار
مسیری که ماشین حامل بار باید برای رساندن بار از مبدا به مقصد طی کنید، در تعیین هزینه باربری تاثیر مستقیم دارد. به صورت کلی مسیرهای حمل به دو نوع تقسیم می‌شوند: 1.درون شهری و 2.برون شهری
- نوع بار
این عامل در تعیین نوع وسیله نقلیه بسیار مهم است. نحوه بسته‌بندی بار نیز، بر اساس نوع آن تعیین می‌شود. به طور مثال بارهای چوبی معمولا درون پالت قرار می‌گیرند و بارهایی چون شن و ماسه، نیازمند بسته‌بندی در کیسه یا گونی هستند. همچنین ممکن است نوع بار به گونه‌ای باشد که برای بارگیری یا تخلیه آن نیازمند حضور نیروی کار باشد که هزینه آن نیز، محاسبه خواهد شد.
این مورد به صورت مستقیم وابسته به شرایط اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های داخلی کشور است. به صورت معمول، یکی از دلایل افزایش سالیانه و مدام هزینه‌های باربری، افزایش نرخ سوخت هست. همچنین این عامل تا حد زیادی وابسته به نوع وسیله نقلیه است، ماشین‌های قدیمی‌تر به علت استهلاک بالا، سوخت بیشتری مصرف می‌کنند.
- بیمه بار
بیمه‌کردن کالاها یا بارهایی که قصد حمل آنها را دارید، هم موجب افزایش اهمیت و ارزش کالا شده و هم میزان دقت در نگهداری از آن در طول مسیر را، افزایش می‌دهد.
- بارنامه
بارنامه سندی است که نشان‌دهنده جزئیات حمل یک کالا یا بار است. در مورد اهمیت این سند در صنعت حمل و نقل نوع بارنامه‌ای که برای حمل یک کالا صادر می‌شود با توجه به نوع کالا، ارزش، حجم و نوع وسیله حمل بار متفاوت است که این مسئله موجب تغییر در هزینه حمل کالا یا بار می‌شود. همچنین برخی از شرکت‌های باربری، بیمه کالای حمل شده را در بارنامه قید می‌کنند که این مسئله نیز، موجب افزایش هزینه بارنامه می‌شود.
روش‌های پرداخت کرایه
به صورت کلی و معمول، دو روش برای پرداخت هزینه حمل وجود دارد:
در این روش هزینه‌ی حمل کالا، پیش از ارسال یا حرکت آن از مبدا، توسط باربری دریافت می‌شود. یکی از ساده‌ترین نمونه‌های این نوع پرداخت در حمل و نقل کالا توسط شرکت پست ایران، دیده می‌شود.
بر خلاف نمونه قبل، در این نوع از پرداخت هزینه حمل کالا، پس از رسیدن بار با مقصد موردنظر دریافت می‌شود. هزینه دریافتی شرکت تیپاکس در قبال جابه‌جایی کالاها، از نوع پس کرایه می‌باشد
در این مقاله ضمن بررسی روش‌های موجود جهت محاسبه کرایه حمل بار، به توضیح عوامل موثر در برآورد نهایی این هزینه پرداختیم و در انتهای نوشتار روش‌های معمول پرداخت کرایه حمل بار را معرفی کردیم.
امیدوارم این مقاله به شما کمک کرده باشد و ابهامات موجود در زمینه هزینه‌های حمل کالا و بار را، برایتان رفع کرده باشد.
