حمل و نقل جاده ای نوعی سیستم جابجایی است که استفاده بسیاری دارد. همانطور که از اسم آن مشخص است، این نوع حمل و نقل با استفاده از جاده ها صورت می‌گیرد. سیستم حمل و نقل جاده ای به دو روش جابجایی مسافران و جابجایی کالاها صورت می‌پذیرد. حرکت در جاده ها ممکن است با استفاده از انواع خودروهای سواری، موتور، دوچرخه، انواع ماشین های سنگین، اتوبوس و … انجام شود.
حمل و نقل جاده ای یکی از روش های زیر مجموعه حمل و نقل زمینی می باشد. ممکن است حمل و نقل کالا به روش جاده ای از سوی شرکت های حمل و نقل انجام شود. البته این شرکت ها هم برای خود قوانین خاص خود را دارند و نمی‌توانند هر نوع کالایی را بپذیرند. برای مثال اگر بار تاجران و افراد دارای مواد ممنوعه، قاچاق و یا غیرمجاز باشد، شرکت های حمل و نقل به هیچ عنوان حق جابجایی آنها را ندارند و این کار یک تخلف محسوب میشود.
ماهیت اصلی حمل و نقل جاده ای به موارد بسیاری شامل میشود. اعم از:
- وزن کالا
- نوع کالا
- اندازه کالا
- وضعیت جاده
- حجم حمل و نقل فردی
- میزان گسترش زیر ساخت های محلی
- و سایر موارد
برای جابجایی کالاها و بارها در مسافت های کوتاه، معمولا از وانت های سواری و همچنین برای حمل و نقل کالاهای بزرگتر از تریلی و یا کامیون ها استفاده میشود.
روش های حمل بار در حمل و نقل جاده ای
- حمل بار
- حمل مسافر
- حمل و نقل درون شهری
- حمل و نقل خارج از محدوده شهر
- حمل و نقل بین المللی بین کشورهای مختلف
تفاوت انواع حمل و نقل جاده ای
به طور کلی دو نوع حمل و نقل جاده ای داریم. 1- حمل و نقل مسافر 2- حمل و نقل بار و کالا
ما در این قسمت به تفاوت این دو نوع می‌پردازیم.
- نوع وسیله حمل و نقل
- گواهینامه ها و اعتبارنامه ها
در حمل و نقل مسافر، یکی از موارد حائز اهمیت امنیت و آرامش مسافران است. بنابراین سعی بر این است که از ماشین های با کیفیت و راحت در این نوع حمل و نقل استفاده شود. به همین منظور امروزه خودروهای سواری و اتوبوس ها و مینی بوس های مختلف طراحی و تولید شده‌اند. امروزه از مانیتورهای انفرادی، صندلی های راحتی و… در اتوبوس های تازه طراحی شده وجود دارد. که موجب القای آرامش به مسافر می‌شوند.
از سوی دیگر اگر به انواع کامیون ها و ماشین های حمل بار توجه داشته باشید، خواهید دید که طراحی بدنه آنها محکم تر و حالتی است که در اکثر شرایط جوی به حرکت خود ادامه دهند و در تصادفات و … کمترین صدمه را داشته باشند. ماشین های حمل بار از بابت حجم نسبت به سایر ماشین های جاده ای، بزرگتر طراحی شده اند.
یکی دیگر از تفاوت ها، در راننده و راهبر است. حمل و نقل های جاده ای هرکدام اعتبارنامه ها و گواهینامه های مختص خودشان را دارند. یک راننده مسافرکش اگر گواهینامه مخصوص نداشته باشد نمی‌تواند پشت فرمان تریلی بنشیند و همین مورد به صورت برعکس نیز صادق است.
از نظر قوانین راهنمایی و رانندگی، و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای بین انواع حمل و نقل جاده ای تفاوت هایی وجود دارد. به عنوان نمونه زمانی یک تریلی حق تردد در جاده ها را دارد که سوای داشتن مدارکی مثل معاینه فنی، بیمه و… بارنامه معتبر ( همان بارنامه زمینی) نیز به همراه داشته باشد. بدون در اختیار داشتن بارنامه، تریلی امکان خروج از شهر مبدا همراه با بار را ندارد.
مزایا حمل و نقل جاده ای
- ساده ترین راه حمل و نقل—-> چراکه دیگر حمل و نقل ها مثل حمل و نقل دریایی، حمل و نقل هوایی و حمل و نقل ریلی هرکدام پروتکل های خاص خود را دارد و این پروتکل ها باعث سخت تر شدن حمل و نقل کالاها از فرستنده به گسرنده می شود.
- عدم نیاز به زیرساخت های خاص—-> دیگر حمل و نقل ها به زیرساخت هایی مثل فرودگاه، بندر و یا ایستگاه های قطار نیاز دارند. کافی است یک جاده بین مبدا و مقصد باشد و حمل و نقل جاده ای انجام شود.
- ارزان بودن—-> نسبت به سایر حمل و نقل ها مقرون به صرفه تر است.
- داشتن گستره خدمات بالا—-> از حمل و نقل های درون شهری تا حمل و نقل های بین المللی
- تخلیه بار در مقصد دقیق—-> با استفاده از حمل و نقل جاده ای امکان تخلیه بار در مقصد دقیق و حتی امکان تخلیه بار دم در خانه شما
معایب حمل و نقل جاده ای
- سرعت کندتر از حمل و نقل های دیگر
- داشتن خطرات جاده ای که امکان خسارت های مالی و جانی را نیز دارا می‌باشد. سایر حمل و نقل ها نسبت به حمل و نقل جاده ای خطرات کمتری دارند.
- داشتن محدودیت در تناژ قابل حمل. در حالیکه که در سایر حمل و نقل ها می‌‌توان قسمت عمده ای از بارهایتان را ارسال کنید.
- از نظر محیط زیست چندان مناسب نیست. چراکه گستره بالایی دارد و آلایندگی بیشتری تولید می‌کند. اگر استفاده از صنایع ریلی یا دریایی و … به اندازه حمل و نقل جاده ای بود، احتمالا امروز درصد آلایندگی تولید شده توسط آن ها چند برابر می‌بود.
خدمات ارائه شده در حمل و نقل جاده ای
- حمل و نقل کالاهای خطرناک
- حمل و نقل کالاهای فساد شدنی
- حمل و نقل کالاهای سنگین و سبک
- حمل و نقل تجهیزات به صورت پروژه ای
- حمل و نقل زمینی به صورت داخلی و بین المللی
- حمل محمولات مجاز دارای ابعاد ترافیکی، پروژه ای و فله
- سرویس‌های حمل زمینی به صورت گروپاژ از اروپا به گمرک های ایران و بلعکس
